Het begint met een gezonde bodem
Een gezonde (moes)tuin begint met een gezonde bodem. De bodem is het levendigste deel van je
tuin en de basis voor al het leven in je tuin. Logisch omdat de wortels van planten en bomen
voedingsstoffen uit de bodem halen.
Wat maakt een bodem een gezonde bodem? Een gezonde bodem zou je met een beetje fantasie
kunnen vergelijken met een oerwoud. Ondergronds zitten schimmeldraden die zich als tentakels
uitstrekken. Tussen die schimmeldraden leven talloze microben en bacteriën. Tussen de wortels van
de bomen en de planten wriemelen ook allerlei diertjes zoals aaltjes, springstaarten en wormen.
Wormen zijn misschien de belangrijkste dieren op aarde. Darwin heeft wel 40 jaar onderzoek naar
wormen gedaan. Hij schreef het wormenboek kort voor zijn dood. Het viel Darwin op dat
regenwormen de aarde in de tuin omwoelen. Hij vroeg zich af of het gegraaf van wormen grote
bouwwerken zou kunnen ondermijnen. Naast de megalieten van Stonehenge groef hij gaten. Daarin
zag hij dat de stenen door eeuwenlange activiteit van de wormen steeds meer in de grond zijn
gezakt.
Ook ontdekte hij dat wormen doof zijn. Wormen in potten reageerden niet op zijn geschreeuw. Als
de potten tegen de poten van een bespeelde piano stonden, verdwenen de wormen in hun
gangetjes. Hij merkte zo dat wormen op trillingen reageren. Wormen zijn van levensbelang voor
planten. Ze breken organisch materiaal af in voedingsstoffen en ze zorgen voor de doorlaatbaarheid
van de bodem. Planten kunnen dan makkelijker wortelen en overtollig water wordt beter afgevoerd.
In september wordt het negende buurt-wormenhotel in Zwolle geplaatst bij de kinderboerderij in
park de Wezenlanden. Een wormenhotel is een bak waar gft afval in wordt gegooid. Wormen zetten
dit afval om in waardevolle bodemverbeteraar, het zwarte goud. Jaarlijks worden er drie of vier
plekken uitgezocht in Zwolle om een wormenhotel te realiseren. De ontwerper en maker van de
laatste wormenhotels is Rowin Snijder van Le Compostier. Bij de gemeente kun je ondersteuning
voor een wormenhotel aanvragen op Zwolle – Wormenhotel.nl. Daar staan de voorwaarden.
Het bodemleven in je tuin kun je stimuleren door niet te spitten. Spitten vernietigt het bodemleven.
Verder is het goed om organisch materiaal te laten liggen. Hark niet al het afgevallen blad en
plantenresten weg. Help de ondergrondse veestapel door compost en koffiedik in je tuin te strooien.
Na een half jaar tot een jaar kun je de eerste verbetering van je grond verwachten.
Loes la Faille (Milieuraad Zwolle)
