Earthship in de Nooterhof

 

De geschiedenis van de Nooterhof gaat terug tot 1961 en begon met de aankoop van de boerderij en 4 hectaren grond van Boer Damman. De doelstelling van het park was en is de bezoekers de waarde te laten ervaren van de inheemse planten en van de relatie in de natuur tussen plant, dier en mens. Het park kreeg de naam van wethouder Arie Nooter. Hij was een bevlogen initiator van natuureducatie.

Het eerste earthship van de Benelux werd in 2008 gebouwd. Het Earthship in de Nooterhof is geschonken aan de stad Zwolle door woningbouwvereniging SWZ ter ere van hun 100-jarig bestaan.

Wat is een earthship precies?
Een earthship is een volledig zelfvoorzienend huis wat betreft water en energie. Het wordt gebouwd van afvalmaterialen zoals versleten autobanden, blikjes, flessen en afgedankte bouwmaterialen. De energie wordt opgewekt door zonnepanelen en of windmolens. Door het opvangen van regenwater wordt voorzien in de waterbehoefte. Menselijke afvalstoffen worden op een speciale manier verwerkt, waardoor de aansluiting op een riool niet nodig is.

Concept earthship
Geestelijk vader van het concept 'earthship' is Mike Reynolds. Met een team hielp hij mee aan de bouw. Voor de bouw van dit earthship werd gebruik gemaakt van 7000 lege wijn- en bierflessen, 6000 blikjes en zo'n 1000 autobanden. De drie basisprincipes van het concept zijn: De bewoners zijn autonoom, er wordt duurzame technologie toegepast en afgedankte bouwmaterialen gebruikt.

Wie is Michael Reynolds?
Mike Reynolds, is een architect met een boodschap. Hij is van mening dat de moderne architectuur zich alleen maar focust op onbelangrijke zaken. De aarde is namelijk in verval aan het raken, de bergen afval worden hoger en hoger. Reynolds vond dat het tijd was voor verandering. In de jaren 70 van de twintigste eeuw vond Mike Reynolds eartships uit die van afval gebouwd werden. Het zou hem wereldwijde faam bezorgen als maker van duurzame architectuur.

In 1972 bouwde hij Thumb House, een huis gebouwd van bakstenen van geassembleerde blikjes. Met de bouw van dit huis werd de basis gelegd voor de earthships.

Hoe wordt een earthship gebouwd?
De achterwand bestaat uit gebruikte tractor- en autobanden. Deze banden worden gevuld met zand. Dit zand wordt vervolgens aangestampt. Hierdoor ontstaat er een stevige massa. Op de eerste laag banden worden de volgende lagen banden opgestapeld. De ruimtes tussen de banden worden opgevuld met leem. In deze leem worden voor extra stevigheid gebruikte blikjes of glasscherven gedrukt.
Nadat de banden zijn gelegd worden de dwarsbalken voor het dak aangebracht. Nu kan ook de plantenbak met de schuingeplaatste glazen voorgevel gemaakt worden. Die glazen voorgevel is een belangrijk element van een earthship.

De voorgevel zorgt voor het ideale klimaat voor de planten die het afvalwater moeten zuiveren. Het zonlicht wat door deze wand valt moet het huis verwarmen. De hellingshoek van de ramen is afhankelijk van de zonnestand op de plek waar het earthship gebouwd wordt. Hoe schuiner de glazen wand, hoe dieper het zonlicht door kan dringen in het gebouw. Hoe dichter naar de aardpolen, des te schuiner de ramen.

Aan de binnenkant wordt de muur van autobanden afgewerkt met verschillende lagen leem. De niet dragende muren worden gemaakt van blikjes en mortel. Na iedere laag mortel worden er weer blikjes aangebracht. De kant van de klipjes wordt zo veel mogelijk naar de buitenkant gericht. De klipjes zorgen dat de mortel beter hecht.
Binnenmuren met flessen worden op dezelfde manier gemaakt. Deze muren worden meestal niet verder afgewerkt. De flessen laten een mooi diffuus licht door. Het dak wordt bekleed met speciale folie.

De noordkant wordt met aarde bedekt. Deze aarde houdt samen met de bandenmuur de warmte lang vast of werkt juist verkoelend in de zomer. In de voorgevel en hoog boven in de vertrekken zijn openingen aangebracht die geopend of juist gesloten kunnen worden voor de ventilatie van de vertrekken.

Het regenwater wordt opgevangen en gefilterd. Het afvalwater wordt opgeslagen in een tank en vervolgens gezuiverd door planten in een plantenbak op het zuiden.

Theehuis
Het Earthship in de Nooterhof was in gebruik als theehuis. Doordat er veel bezoekers kwamen, kon het theehuis niet geheel zelfvoorzienend zijn en ging een deel van de oorspronkelijke functie verloren. Er wordt wel energie opgewekt met zonnepanelen, maar het earthship is ook aangesloten op het elektriciteitsnet en op de riolering. Zowel voor toiletten als keuken wordt nu leidingwater gebruikt.

Vanwege de bereikbaarheid is er een toegangsdeur aan de noordkant gemaakt. Dit is tegen de principes van een earthship omdat dit een ‘warmtelek’ is.
Tegenwoordig wordt de helling gemaaid met een zeis. Hierdoor hebben bloemen voor insecten en vlinders zoveel mogelijk kans. Het maaien is noodzakelijk zodat er geen bomen op de helling kunnen groeien die het dak zouden kunnen beschadigen.

Aardehuizen Olst
In Olst is een ecowijk met aardehuizen gebouwd. Deze huizen zijn geïnspireerd op de earthships. Van een aantal huizen in Olst is de achterwand van strobalen gemaakt. Ze zijn door de bewoners en vrijwilligers gebouwd. Er worden rondleidingen gegeven. Voor meer informatie zie www.aardehuizen.nl

Voor meer informatie: www.nooterhof.nl